Διατροφικές αλλεργίες στα βρέφη: συμβουλές που πρέπει να μάθεις

Όταν ήσουν μωρό, το πιθανότερο είναι ότι οι γονείς σου είχαν λάβει την οδηγία να μη σου δώσουν συγκεκριμένα τρόφιμα μέχρι να μεγαλώσεις. Κατά κανόνα, αυτά τα τρόφιμα περιείχαν φιστίκια, αβγά, οστρακοειδή και σιτάρι.

Πρόσφατα, αυτές οι συμβουλές αναθεωρήθηκαν. Αντί να καθυστερήσεις να δώσεις στο μωρό σου τρόφιμα που ενδεχομένως του προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση, είναι σημαντικό να τα συμπεριλάβεις ήδη από τα αρχικά στάδια της διαδικασίας εισαγωγής συμπληρωματικών τροφών.

Ερωτήσεις και απαντήσεις

Ε: Θηλάζω και ανησυχώ ότι ο επτά μηνών γιος μου μπορεί να εμφανίσει αλλεργία σε κάποια από τις τροφές που καταναλώνω. Πρέπει να αποκλείσω κάτι από τη διατροφή μου;

Α: Όχι, δεν υπάρχει λόγος να σταματήσεις να τρως καμία τροφή όσο θηλάζεις, προκειμένου να ελαττώσεις τον κίνδυνο εμφάνισης διατροφικών αλλεργιών από το παιδί σου. Η διατροφή σου είναι σημαντική επειδή μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του μητρικού γάλακτος, ωστόσο δεν χρειάζεται να αποκλείσεις κάτι από αυτήν, εκτός εάν λάβεις αντίθετη οδηγία από τον ιατρό σου. Φρόντισε να ακολουθείς μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. 

Ε: Έχω αλλεργία στα αβγά, αυτό σημαίνει ότι έχει και το μωρό μου; Πρέπει να αποφεύγω να του δίνω αβγά εντελώς;

Α: Αν και οι αλλεργίες μπορούν να κληροδοτηθούν από τους γονείς στα παιδιά, αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Πολλά παιδιά με διατροφικές αλλεργίες δεν προέρχονται από οικογένειες υψηλού κινδύνου. Συζήτησε με τον ιατρό σου σχετικά με την ειδική περίπτωση του παιδιού σου.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αλλεργιών συνιστά στις θηλάζουσες μητέρες να μην ακολουθούν διατροφή χωρίς αλλεργιογόνα για τα παιδιά τους, ακόμα κι αν ένα βρέφος ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου, επειδή κάποιος από τους γονείς του έχει διατροφικές αλλεργίες. Μπορείς να δώσεις στο μωρό σου μια μικρή ποσότητα μαγειρεμένου αβγού για αρχή και να το παρατηρήσεις προσεκτικά για τυχόν αντιδράσεις. Μην του δώσεις άλλες τροφές που ενδεχομένως να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις ταυτόχρονα, επειδή αν εμφανιστεί κάποια αλλεργία δεν θα γνωρίζεις ποια τροφή την προκάλεσε.

Ε: Πρέπει να περιοριστώ σε ορισμένες αγαπημένες «ασφαλείς» τροφές όσο είναι μικρό το μωρό μου, όπως αυτές που έχω ήδη δοκιμάσει και ξέρω ότι δεν του προκαλούν αλλεργία;

Α: Αν και η ιδέα του να δίνεις στο υγιές μωρό σου αποκλειστικά τροφές στις οποίες ξέρεις ότι δεν έχει αλλεργία ακούγεται δελεαστική, οι τρέχουσες συστάσεις λένε να συμπεριλαμβάνεις και τροφές που ίσως να μην έχει δοκιμάσει ακόμα, όπως αβγά, ψάρι και τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη (π.χ. προϊόντα σίτου), καθώς και φιστίκια (αλεσμένα). Είναι σημαντικό να του προσφέρεις μια μεγάλη ποικιλία συμπληρωματικών τροφών, που περιλαμβάνουν πιθανά αλλεργιογόνα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνες, η έκθεση σε διαφορετικά τρόφιμα από μικρή ηλικία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης αλλεργικής αντίδρασης. Η προσφορά μικρών ποσοτήτων τροφίμων που προκαλούν αλλεργία νωρίς και σε σταθερή βάση μπορεί να βοηθήσει το μωρό σου να αναπτύξει ανοσολογική ανοχή, γεγονός που μειώνει την πιθανότητα αλλεργίας. Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η αύξηση της διατροφικής ποικιλίας μέσα στο πρώτο έτος ζωής του μωρού μπορεί να ελαττώσει τις πιθανότητες να εμφανίσει άσθμα και διατροφικές αλλεργίες μέχρι να κλείσει τα έξι χρόνια.

Τελευταία νέα σχετικά με τα φιστίκια και τη γλουτένη

Δύο συγκεκριμένα συστατικά βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής, τόσο μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας όσο και για τα παγκόσμια μέσα:

Φιστίκια

Λόγω του φόβου μιας απειλητικής για τη ζωή αντίδρασης, η αλλεργία στα φιστίκια είναι κάτι που ανησυχεί τους γονείς. Πρόσφατες έρευνες σε παιδιά που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο υποστηρίζουν ότι η αλλεργία στα φιστίκια ενδέχεται να περιορίζεται με την εισαγωγή τροφίμων που περιέχουν φιστίκια (αλεσμένα) στα αρχικά στάδια της διαδικασίας εισαγωγής συμπληρωματικών τροφών. Οι τελευταίες συμβουλές για υγιή βρέφη που δεν έχουν διαγνωστεί με αλλεργίες είναι να δίνεις στο μωρό σου τροφές που περιέχουν φιστίκια από την ηλικία των έξι μηνών περίπου, πάντα στην κατάλληλη υφή για την ηλικία του. Μπορείς να προσφέρεις μικρές ποσότητες σκόνης φιστικιών ανακατεμένης με μητρικό γάλα ή αραιωμένο φιστικοβούτυρο. Να θυμάσαι ότι πρέπει να θρυμματίζεις και να αλέθεις όλους τους ξηρούς καρπούς ώστε να αποκτήσουν υφή που δεν θα εκθέσει το μωρό σου σε κίνδυνο πνιγμού. Αν το μωρό σου έχει έκζεμα ή κάποια άλλη διατροφική αλλεργία, η εισαγωγή φιστικιών στη διατροφή του πρέπει να πραγματοποιείται υπό ιατρική επίβλεψη.

Γλουτένη

Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που περιέχεται σε δημητριακά όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη, και οι άνθρωποι είναι συχνά αλλεργικοί στις πρωτεΐνες που υπάρχουν σε αυτά τα τρόφιμα. Η κοιλιοκάκη, από την άλλη, είναι μια αυτοάνοση πάθηση κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά στη γλουτένη και καταστρέφει την επένδυση του εντέρου. Τα βρέφη που έχουν συγγενείς με κοιλιοκάκη μπορεί να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν την πάθηση. Οι τρέχουσες οδηγίες συνιστούν την εισαγωγή των τροφίμων που περιέχουν γλουτένη (όπως ψωμιά, ζυμαρικά και δημητριακά) παράλληλα με την έναρξη κατανάλωσης συμπληρωματικών τροφίμων για όλα τα υγιή βρέφη. Ξεκίνα με μικρές ποσότητες και κάνε τις πρώτες δοκιμές στο σπίτι αντί για κάποιο εστιατόριο ή βρεφονηπιακό σταθμό, για την περίπτωση που υπάρξει κάποια αντίδραση.

Πώς να αναγνωρίσεις μια αλλεργική αντίδραση

Το σώμα αντιδρά σε κάθε διατροφική αλλεργία με ξεχωριστό τρόπο. Ορισμένες αλλεργικές αντιδράσεις τείνουν να εμφανίζονται αμέσως ή μέσα σε μία με δύο ώρες από τη στιγμή που καταναλώνεται η τροφή.

Εάν το μωρό σου είναι αλλεργικό σε κάποιο συγκεκριμένο τρόφιμο, είναι πιθανό να παρουσιάσει κάποιο από τα παρακάτω σημάδια:

• διάρροια, έμετο, πόνο στην κοιλιακή χώρα
• ρινική καταρροή, βήχα, φτάρνισμα, συριγμό ή αναπνευστικά προβλήματα
• φαγούρα στο δέρμα ή το στόμα/χείλη, εξανθήματα

Αν πιστεύεις ότι το παιδί σου εμφανίζει αλλεργική αντίδραση σε κάποια τροφή, αναζήτησε αμέσως ιατρική βοήθεια.

Πηγές

Du Toit G, Sayre PH, Roberts G et al. Effect of avoidance on peanut allergy after early peanut consumption. N Engl J Med 2016, 374(15):1435-43.

Du Toit G, Roberts G, Sayre PH et al. Randomized trial of peanut consumption in infants at risk for peanut allergy. N Engl J Med 2015, 372(9):803-13.

Fewtrell M, Bronsky J, Campoy C et al. Complementary feeding: A position paper by the European society for paediatric gastroenterology, hepatology and nutrition (ESPGHAN) committee on nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2017, 64(1):119-32.

Greer FR, Sicherer SH, Burks AW et al. Effects of early nutritional interventions on the development of atopic disease in infants and children: the role of maternal dietary restriction, breastfeeding, timing of introduction of complementary foods, and hydrolyzed formulas. Pediatrics 2008, 121(1):183-91.

Roduit C, Frei R, Depner M, et al. Increased food diversity in the first year of life is inversely associated with allergic diseases. J Allergy Clin Immunol 2014, 133(4):1056-64.

Togias A, Cooper SF, Acebal ML et al. Addendum guidelines for the prevention of peanut allergy in the United States: Report of the national institute of allergy and infectious diseases-sponsored expert panel. J Allergy Clin Immunol 2017, 139(1):29-44.

https://celiac.org/celiac-disease/understanding-celiac-disease-2/what-is-celiac-disease/ (Πρόσβαση στις 18 Δεκεμβρίου 2017)

www.worldallergy.org (Πρόσβαση στις 18 Δεκεμβρίου 2017)

Τελευταία αναθεώρηση: Δεκέμβριος 2017