Απαντήσεις σε 10 βασικά ερωτήματα σχετικά με τον σακχαρώδη διαβήτη κύησης

Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης;

Α: Εάν είσαι έγκυος, δεν είχες ποτέ στο παρελθόν διαβήτη και έχεις υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα (συνήθως κατά το δεύτερο ή το τρίτο τρίμηνο), τότε θεωρείται ότι έχεις σακχαρώδη διαβήτη κύησης. Η ινσουλίνη, μια ορμόνη που παράγει το σώμα σου, δεν λειτουργεί αρκετά ώστε να απομακρύνει τη γλυκόζη από το αίμα σου και να τη μεταφέρει στα κύτταρα όπου μπορεί να παρέχει ενέργεια. Οι περισσότερες γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη κύησης παύουν να έχουν διαβήτη αμέσως μετά τη γέννηση του μωρού τους. Για τον λόγο αυτόν, πιστεύεται ότι για τον σακχαρώδη διαβήτη κύησης ευθύνονται οι ορμόνες της εγκυμοσύνης.

Ε: Πώς εμφανίζεται ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης στις γυναίκες;

Α: Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν την ακριβή απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Αυτό που γνωρίζουν είναι ότι έχεις μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσεις σακχαρώδη διαβήτη κύησης εάν:

• είσαι παχύσαρκη
• υπάρχει ιστορικό διαβήτη στην οικογένειά σου (αν π.χ. η μητέρα, ο πατέρας ή τα αδέρφια σου έχουν διαβήτη)
• έχεις ήδη παιδιά που γεννήθηκαν με βάρος μεγαλύτερο από 4 κιλά
• είχες σακχαρώδη διαβήτη κύησης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη ή άλλες επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη
• είσαι 35 χρονών και άνω.

Ε: Πόσο συχνός είναι ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης;

Α: Ο αριθμός γυναικών με σακχαρώδη διαβήτη κύησης σε όλο τον κόσμο αυξάνεται. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν γιατί, αλλά ορισμένες φυλετικές και εθνοτικές ομάδες τείνουν να έχουν μεγαλύτερα ποσοστά σακχαρώδους διαβήτη κύησης. Ο αυξανόμενος αριθμός γυναικών με παχυσαρκία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ίσως ευθύνεται εν μέρει για αυτό.

Ε: Μπορώ να κάνω κάτι για να μειώσω τις πιθανότητες να εμφανίσω σακχαρώδη διαβήτη κύησης;

Α: Ναι. Παρόλο που υπάρχουν κάποιοι παράγοντες, όπως η ηλικία ή το οικογενειακό ιστορικό, τους οποίους δεν μπορείς να ελέγξεις, τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν κάποια βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις για να μειώσεις τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη κύησης.

1. Διατήρησε ένα υγιές βάρος. 

Πριν μείνεις έγκυος, έλεγξε ότι το βάρος σου είναι υγιές και όταν μείνεις έγκυος, παρακολούθησε το βάρος που παίρνεις ώστε να μείνεις στα συνιστώμενα επίπεδα. Κορυφαίοι επιστήμονες συμφωνούν ότι η υπερβολική αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν είναι υγιής για σένα και το μωρό σου και μπορεί να επηρεάσει το μέγεθος του μωρού στη γέννα. Κάποιες γυναίκες που παίρνουν υπερβολικά πολλά κιλά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ίσως θεωρούν ότι αυτό είναι καλύτερο για το μωρό τους, αλλά μελέτες έχουν δείξει ότι η επιπλέον αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη κύησης.

2. Παράμεινε δραστήρια. 

Ακόμα και αν δεν ήσουν ιδιαίτερα δραστήρια πριν από την εγκυμοσύνη, ποτέ δεν είναι αργά για να σκεφτείς το ενδεχόμενο της άσκησης όταν μείνεις έγκυος. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ένας τρόπος ζωής με ήπια δραστηριότητα είναι υγιεινός για τις έγκυες γυναίκες. Όπως πάντα, αν δεν είσαι σίγουρη για το τι είναι ασφαλές για σένα, συμβουλεύσου τον γιατρό σου.

3. Ακολούθησε μια ισορροπημένη διατροφή.

 Σκέψου τι βάζεις στο πιάτο σου, καθώς και το μέγεθος των μερίδων. Η κατανάλωση της κατάλληλης ποσότητας από καθεμία από τις πέντε ομάδες τροφίμων (φρούτα, δημητριακά, λαχανικά, κρέας/ψάρι και γαλακτοκομικά) θα σου προσφέρει τις θερμίδες και τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σου για να προετοιμαστεί για την εγκυμοσύνη και για την υγεία του μελλοντικού μωρού σου.

4. Εξέτασε το ενδεχόμενο λήψης μυο-ινοσιτόλης και τα προβιοτικών. 

Νέες έρευνες δείχνουν ότι τα συμπληρώματα μυο-ινοσιτόλης μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη κύησης, ειδικά σε γυναίκες υψηλού κινδύνου. Δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητός ο ακριβής τρόπος με τον οποίο δρα η μυο-ινοσιτόλη, αλλά ορισμένα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα των ιστών (όπως των μυών και των λιπωδών ιστών) να απορροφούν τη γλυκόζη από το αίμα σου και να τη μεταφέρουν στα κύτταρα όπου μπορεί να παρέχει ενέργεια. Η μυο-ινοσιτόλη στη φύση βρίσκεται στα ζωικά και στα φυτικά κύτταρα και περιέχεται σε πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Συμπληρώματα με ορισμένα προβιοτικά ίσως βοηθήσουν στην εξισορρόπηση των βακτηρίων στην πεπτική οδό σου και υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι συγκεκριμένα είδη προβιοτικών ίσως μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του κίνδυνου εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη κύησης. 

Ε: Θα εξεταστώ;

Α: Ναι, οι περισσότεροι γιατροί διεξάγουν μια εξέταση αίματος ρουτίνας στις 24 με 28 εβδομάδες για να ελέγξουν για σακχαρώδη διαβήτη κύησης. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλές γυναίκες δεν έχουν κανέναν από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου και δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Εάν διατρέχεις υψηλότερο κίνδυνο, ο γιατρός σου μπορεί να σου συστήσει να εξεταστείς νωρίτερα.

Ε: Εάν εμφανίσω σακχαρώδη διαβήτη κύησης, θα πρέπει να πάρω φαρμακευτική αγωγή;

Α: Όχι απαραίτητα. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία και ότι μπορεί να αρκούν οι αλλαγές στη διατροφή και την άσκηση για να διατηρηθούν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σου σε υγιή επίπεδα, αν και μερικές φορές απαιτείται και φαρμακευτική αγωγή. Ο γιατρός σου θα σε συμβουλεύσει κατάλληλα.

Ε: Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης θα βλάψει το μωρό μου;

Α: Όχι, εφόσον ελεγχθεί επιτυχώς. Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι ελεγχόμενα, η πλειοψηφία των μαμάδων και των μωρών μπορούν να παραμείνουν υγιείς. Εάν δεν ελέγχεται ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σου παραμένουν πολύ υψηλά, η επιπλέον γλυκόζη περνάει μέσω του πλακούντα στο μωρό σου που αναπτύσσεται. Η επιπλέον γλυκόζη στο αίμα του μωρού σου αναγκάζει το σώμα του να παράγει περισσότερη ινσουλίνη. Η επιπλέον γλυκόζη και ινσουλίνη στο αίμα δημιουργούν λίπος και αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το μωρό να μεγαλώσει υπερβολικά, ειδικά στο επάνω μέρος του σώματός του. Η επιπλέον ινσουλίνη που παράγει το μωρό σου μπορεί επίσης να προκαλέσει χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα του κατά τη γέννηση, γεγονός που απαιτεί ιατρική φροντίδα.

Ε: Μα ένα μεγάλο σε μέγεθος μωρό δεν είναι σημάδι υγείας;

Α: Όχι, αυτή είναι μια κοινή λανθασμένη αντίληψη. Υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία του, εάν το μωρό σου είναι πολύ μεγάλο. Τα μεγάλα μωρά μπορεί να δυσκολευτούν να περάσουν μέσα από το γεννητικό κανάλι από τη μήτρα, ενώ μπορεί να υπάρξουν και άλλες επιπλοκές κατά τον τοκετό. Αφού γεννηθούν, ορισμένα μεγάλα μωρά έχουν αυξημένο κίνδυνο αναπνευστικών προβλημάτων.

Ε: Μπορεί ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης να επηρεάσει το μωρό μου καθώς μεγαλώνει;

Α: Ναι, μπορεί εάν δεν ελεγχθεί. Εάν έχεις υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι πιο πιθανό να αποκτήσεις ένα μωρό με μεγάλο μέγεθος. Τα μωρά που θεωρούνται μεγάλα κατά τη γέννηση έχουν αυξημένο κίνδυνο να γίνουν υπέρβαρα παιδιά μεγαλώνοντας. Με τη σειρά τους, τα υπέρβαρα παιδιά αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας στην ενήλικη ζωή.

Ε: Εάν εμφανίσω σακχαρώδη διαβήτη κύησης, τι μπορώ να κάνω για αυτό;

Α: Ακολούθησε αυτό το πρόγραμμα 6 βημάτων για να ελέγξεις τον σακχαρώδη διαβήτη κύησης που παρουσιάζεις.

1. Φρόντισε να γνωρίζεις τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σου. 

Ρώτησε τον γιατρό σου για το πώς να παρακολουθείς τη γλυκόζη στο αίμα σου και ποιες είναι οι επιθυμητές τιμές γλυκόζης πριν από το πρωινό και μετά τα γεύματα.

2. Ακολούθησε μια υγιεινή διατροφή. 

Επειδή ο καθένας είναι διαφορετικός, θα πρέπει να μιλήσεις με έναν διαιτολόγο για να προσαρμόσει το πρόγραμμα γευμάτων σου, ώστε να καταναλώνεις τις θερμίδες και τα θρεπτικά συστατικά (κυρίως υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπη) που χρειάζεται ο οργανισμός σου.

3. Φρόντισε να πάρεις το κατάλληλο βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σου.

4. Κάνε ήπια άσκηση τακτικά, σύμφωνα με τις συμβουλές του γιατρού σου.

5. Φρόντισε να παίρνεις τη φαρμακευτική αγωγή που σου έχει συνταγογραφηθεί.

6. Πήγαινε σε όλα σου τα ραντεβού, ώστε ο γιατρός σου να μπορεί να μετρά και να παρακολουθεί την ανάπτυξη του μωρού σου.

Πηγές

American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes. Diabetes Care 2014; 37:Supplement 1.

American Association of Diabetes Educators. (2003). Core Curriculum for Diabetes Educators (CDE). Chicago: AADE.

The American College of Obstetricians and Gynecologists. Practice Bulletin: Gestational Diabetes Mellitus. Obstet Gynecol 2013; 122:406-16.

Barrett HL, Callaway LK, Nitert MD. Probiotics: a potential role in the prevention of gestational diabetes. Acta Diabetol 2012; 49:S1-S13.

Celentano C, Matarrelli B, Mattel P et al. Myo-inositol supplementation to prevent gestational diabetes mellitus. Curr Diab Rep 2016; 30, doi 10.1007/s11892-016-0726-6.

Crawford TJ, Crowther CA, Alsweiler J. Antenatal dietary supplementation with myo-inositol in women during pregnancy for preventing gestational diabetes. Cochrane Database Syst Rev 2015; 17:doi: 10.1002/14651858.CD011507.pub2.

Crowther CA, Hiller JE, Moss JR et al. Effect of treatment of gestational diabetes mellitus on pregnancy outcomes. Australian Carbohydrate Intolerance Study in Pregnant Women (ACHOIS) Trial Group. N Engl J Med 2005; 352:2477-86.

Croze ML, Soulage CO. Potential role and therapeutic interests of myo-inositol in metabolic diseases. Biochimie 2013; 95:1811-27.

Hod M, Kapur A, Sacks D et al. The international federation of gynecology and obsetetrics (FIGO) initiative on gestational diabetes metllitus: A pragmatic guide for diagnosis, management and care.  Int J Gynaecol and Obstet 2015; 131:S173-S211.

IOM (Institute of Medicine) and NRC (National Research Council)  (2009). Weight Gain During Pregnancy: Reexamining the Guidelines. Washington DC: The National Academies Press.

Isolauri E, Rautava S, Collado MC et al. Role of probiotics in reducing the risk of gestational diabetes. Diabetes Obes Metab 2015; 17:713-9.

Jiwani A, Marseille E, Lohse N, Damm P et al. Gestational diabetes mellitus: results from a survey of country prevalence and practices. J Matern Fetal  Neonatal Med 2012; 25: 600-10.

Laitinen K, Poussa T, Isolauri E and the Nutrition, Allergy, Mucosal Immunology and Intestinal Microbiota Group. Probiotics and dietary counselling contribute to glucose regulation during and after pregnancy: a randomised controlled trial. Br J Nutr 2009; 101:1679-87.

Landon MB, Spong CY, Thom E et al. A multi-center, randomized trial of treatment for mild gestational diabetes. Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development Maternal-Fetal Medicine Units Network. N Engl J Med 2009; 361: 1339-48.

Luoto R, Laitinen K, Nermes M et al. Impact of maternal probiotic-supplemented dietary counseling on pregnancy outcome and prenatal and postnatal growth: a double-blind, placebo-controlled study. Br J Nutr 2010; 103:1792-9.

Metzger BE, Gabbe SG, Persson B et al. International association of diabetes and pregnancy study groups recommendations on the diagnosis and classification of hyperglycemia in pregnancy. Diabetes Care 2010; 33:676-82.

Muktabhant B, Lumbiganon P, Ngamjarus C et al. Interventions for preventing excessive weight gain during pregnancy. Cochrane Database Syst Rev 2014; doi: 10.1002/14651858.CD997145.pub2.

Muktabhant B, Lawrie TA, Lumbiganon P et al. Diet or exercise, or both, for preventing excessive weight gain in pregnancy (Review).  Cochrane Database  Syst Rev 2015; doi: 10.1002/14651858.CD007145.pub3.

Santamaria A, Di Benedetto A, Petrella E et al. Myo-inositol may prevent gestational diabetes onset in overweight women: a randomized, controlled trial. J Matern Fetal Neonatal Med 2015; doi: 10.3109/14767058.2015.1121478.

World Health Organization. Diagnostic criteria and classification of hyperglycemia first detected in pregnancy. World Health Organization 2013.

World Health Organization. Diabetes Fact Sheet. World Health Organization 2016.

https://www.nichd.nih.gov/publications/pubs/gest_diabetes/Pages/sub2.aspx

http://www.cdc.gov/diabetes/basics/gestational.html

http://www.diabetes.org/diabetes-basics/gestational/what-is-gestational-diabetes.html

Τελευταία αναθεώρηση: Αύγουστος, 2016