Και τι θα συμβεί στις επόμενες 1000 ημέρες;

Οι πρώτες 1000 ημέρες του μωρού σου αρχίζουν από τη στιγμή της σύλληψης και φτάνουν μέχρι τα δεύτερά του γενέθλια. Μέσα σε μόνο 1000 ακόμη μέρες, θα έχει γίνει σχεδόν πέντε χρονών, κι εσύ μπορεί να το αποχαιρετάς στην πόρτα του σχολείου! Συγχαρητήρια που φτάσατε ως εδώ. Χάρη σε εσένα και στην προσεκτική ανατροφή σου, θα ανθίσει σύντομα και θα γίνει ένα υγιές, χαρούμενο παιδί προσχολικής ηλικίας. 

Τροφή για σκέψη

Συνέβησαν πολλά αυτές τις πρώτες 1000 ημέρες του μικρού σου. Έκανε ένα τεράστιο άλμα ανάπτυξης—μέσα κι έξω. Όταν γεννήθηκε, ο εγκέφαλός του ήταν μόλις το ένα τέταρτο του μεγέθους του εγκεφάλου ενός ενήλικα, μέχρι να κλείσει τα τρία, όμως, θα έχει αναπτυχθεί πλήρως σε ποσοστό 80%. Θα εξακολουθεί να χρειάζεται υγιή λιπαρά για την εγκεφαλική του ανάπτυξη, επομένως συνέχισε να του προσφέρεις τροφές όπως αβοκάντο, αβγά και λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός.

Η διατροφή είναι καίριας σημασίας για την υγιή ανάπτυξη αυτές τις πρώτες ημέρες της ζωής του, γι’ αυτόν τον λόγο είναι τόσο καλά χρονομετρημένη η ανατολή των «παιδικών» νεογιλών δοντιών. Περίμενε να δεις τους πρώτους τραπεζίτες και κυνόδοντες να φυτρώνουν μέσα στο δεύτερο έτος, και ένα πλήρες σετ νεογιλών δοντιών μέχρι τα τρίτα του γενέθλια. Ο κίνδυνος πνιγμού εξακολουθεί να υφίσταται σε αυτή τη φάση, άρα συνέχισε να κόβεις το φαγητό του σε μικρές μπουκιές.

Δύο επί δύο

Ύστερα από την απίστευτα γρήγορη ανάπτυξη του μωρού σου τα πρώτα δύο χρόνια, μπορεί να αναρωτιέσαι κάποιες φορές πότε θα τελειώσει! Ίσως να έχεις ακούσει πως μπορείς να υπολογίσεις πόσο ψηλό θα γίνει το μωρό σου ως ενήλικας διπλασιάζοντας το ύψος του στην ηλικία των δύο ετών. Μολονότι αυτή η μέθοδος κυκλοφορεί εδώ και πολύ καιρό, δεν υπάρχουν έρευνες που να αποδεικνύουν ότι είναι 100% ακριβής. Απεναντίας, ένας πιο αξιόπιστος τρόπος για να παρακολουθείς την ανάπτυξη του νηπίου σου είναι να χρησιμοποιείς διαγράμματα ανάπτυξης.

Η ανάπτυξη μετράει

Ορισμένοι γονείς πιστεύουν ότι όσο μεγαλύτερο είναι το μωρό, τόσο το καλύτερο. Ωστόσο, ένα μεγαλόσωμο μωρό δεν σημαίνει απαραίτητα πως είναι υγιέστερο. Ορισμένες έρευνες, μάλιστα, έχουν δείξει ότι το υψηλότερο βάρος κατά τη βρεφική και νηπιακή ηλικία μπορεί να παραμείνει και στην παιδική ηλικία. Μία έρευνα, για παράδειγμα, έδειξε ότι ένα παιδί που είναι υπέρβαρο στους 18 μήνες είχε σχεδόν τρεις φορές υψηλότερο κίνδυνο να είναι υπέρβαρο στην ηλικία των έξι ετών.

Τα τελευταία 40 χρόνια, τα ποσοστά παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους έχουν αυξηθεί στις περισσότερες περιοχές και χώρες του κόσμου. Το 2016, 50 εκατομμύρια κορίτσια και 74 εκατομμύρια αγόρια ηλικίας 5 έως 19 ετών ήταν παχύσαρκα. Είναι σημαντική η αύξηση από το 1975, όταν οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 5 εκατομμύρια κορίτσια και 6 εκατομμύρια αγόρια, πράγμα που σημαίνει πως πρόκειται για παγκόσμια επιδημία. Παρόλα αυτά, το πρόβλημα δεν είναι μόνο το υπερβολικό βάρος: στο άλλο άκρο στο φάσμα του βάρους βρίσκονται τα ελλιποβαρή παιδιά. Το 2016, υπήρχαν 75 εκατομμύρια κορίτσια και 117 εκατομμύρια αγόρια της ίδιας ηλικίας ανά τον κόσμο που ήταν μέτρια ή σοβαρά ελλιποβαρή. Αν και το Πρόγραμμα διατροφής για τις πρώτες 1000 ημέρες εστιάζει στην υγιή ανάπτυξη και στην πρόληψη της παχυσαρκίας στα παιδιά, σε πολλές περιοχές του κόσμου πρόβλημα υγείας αποτελεί το βάρος των ελλιποβαρών παιδιών.    

Καταγραφή της ανάπτυξης

Η ανάπτυξη είναι ένας σημαντικός δείκτης συνολικής υγείας, γι’ αυτό ο γιατρός σας μετράει το παιδί σε κάθε επίσκεψη. Χρησιμοποιούνται διαγράμματα ανάπτυξης για να καταγράφεται το βάρος, η περίμετρος κεφαλιού των παιδιών, και για να παρακολουθούνται οι αλλαγές σε αυτές τις μετρήσεις με το πέρασμα του χρόνου. Είναι, επομένως, σημαντικό να ξέρετε πώς να τα διαβάζετε.

Επειδή τα αγόρια και τα κορίτσια αναπτύσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς, υπάρχουν χωριστά διαγράμματα ανάπτυξης για αγόρια και για κορίτσια. Όταν κοιτάζετε ένα διάγραμμα, πρέπει να εστιάζετε στον ρυθμό ανάπτυξης του παιδιού σας όσο μεγαλώνει. Πέντε μετρήσεις μέσα σε ένα χρονικό διάστημα είναι, συνεπώς, πολύ πιο χρήσιμες από μόνο μία, καθώς δείχνουν τον ρυθμό με τον οποίο αναπτύσσεται το μωρό σου σε σχέση με τις καμπύλες του διαγράμματος. Η ανάπτυξη δεν είναι όπως οι βαθμοί στο σχολείο—ο στόχος δεν είναι να πάρεις Α με τέλειο σκορ!

Οι εκατοστιαίες θέσεις στις καμπύλες ανάπτυξης του διαγράμματος δείχνουν πού βρίσκεται το παιδί σε σχέση με άλλα παιδιά της ηλικίας του. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το μέσο βάρος ενός κοριτσιού ηλικίας 21 μηνών είναι 10,8 kg (23,75lbs). Αν αποτυπωθεί αυτό σε ένα διάγραμμα ανάπτυξης, μπορεί να βρίσκεται στην 50ή εκατοστιαία θέση, πράγμα που σημαίνει πως το 50% των κοριτσιών της ηλικίας της ζυγίζουν περισσότερο και το 50% της ηλικίας της ζυγίζουν λιγότερο. Αν αυτό ισχύει για το μωρό σου, συνέχισε να παρακολουθείς το ύψος και το βάρος του στις τακτικές επισκέψεις στον γιατρό. Αν ανησυχείς για την ανάπτυξη του μωρού σου, συζήτησέ το με τον γιατρό σου.

Αν δεν έχεις ήδη ένα αντίγραφο των διαγραμμάτων ανάπτυξης του παιδιού σου, παρακάτω υπάρχουν κενά διαγράμματα. Μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για να καταγράψεις το βάρος και το μήκος του παιδιού σου από τη γέννηση μέχρι την ηλικία των δύο ετών. Μπορείς έπειτα να δεις πόσο αναπτύχθηκε μέχρι σήμερα παρακολουθώντας τις εκατοστιαίες θέσεις που πέρασε.

Τα διαγράμματα ανάπτυξης στην πράξη

Φαντάσου ένα δίχρονο κορίτσι, την Έιμι, του οποίου το βάρος και το μήκος παρακολουθούνται με διαγράμματα ανάπτυξης. Οι μετρήσεις της Έιμι αποτυπώνονταν τακτικά στα κατάλληλα για την ηλικία της διαγράμματα μήκους και βάρους σώματος από τη γέννηση, όταν ζύγιζε 3,2kg και είχε ύψος 49cm. Μέχρι τα πρώτα της γενέθλια, το βάρος της είχε αυξηθεί στα 9kg και είχε φτάσει τα 74cm μήκος. Στους 18 μήνες, είχε σταθερή ανάπτυξη μέχρι τα 10,2kg και τα 81cm, και σήμερα, είναι ένα υγιές κοριτσάκι που ζυγίζει 11,4kg και έχει 86cm ύψος. Κοιτάζοντας τα παραπάνω διαγράμματα, αυτό σημαίνει πως η Έιμι βρισκόταν με συνέπεια στην 50ή εκατοστιαία θέση για το μήκος και το βάρος της. Να θυμάσαι πως όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά και είναι εντάξει το νήπιό σου να βρίσκεται πάνω ή κάτω από την 50ή εκατοστιαία θέση, που αποτελεί τον μέσο όρο, εφόσον ο παιδίατρος θεωρεί πως αναπτύσσεται καλά.

 Στον σωστό δρόμο

Αφού ακολούθησες τις συμβουλές του Προγράμματος διατροφής για τις πρώτες 1000 ημέρες, το νήπιό σου βρίσκεται κατά πάσα πιθανότητα στον σωστό δρόμο για μια υγιή ανάπτυξη. Μπράβο σου, λοιπόν, που του έδωσες το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα στη ζωή. Η δουλειά σου τώρα είναι να συνεχίσεις αυτά που έμαθες και τις επόμενες 1000 ημέρες και ακόμη περισσότερο. Έρχονται συναρπαστικοί καιροί!

Τελευταία αναθεώρηση: Νοέμβριος 2018