Μαγικά ορόσημα και κινητικό παιχνίδι

Κινητικότητα για μια καλή υγεία

Καθώς το μωρό σου κατακτά νέα σωματικά ορόσημα, θα είναι σε θέση να πάρει μέρος σε πολύ περισσότερες δραστηριότητες. Η σωματική δραστηριότητα ενός νηπίου δημιουργεί τις βάσεις για την κινητικότητα που θα έχει σε όλη του τη ζωή, κάτι που συμβάλλει στην υγιή ανάπτυξη. Το συναρπαστικό σε όλη αυτήν την προσπάθεια ενίσχυσης της δύναμης, της ισορροπίας και της ευκινησίας, είναι ότι συνεπάγεται περισσότερο παιχνίδι! Πράγματι, μόλις το μικρό σου αρχίσει να κινείται, θα δεις ότι και εσύ θα κινείσαι περισσότερο, για να το έχεις από κοντά. Αν περπατά ήδη, σε λίγο θα αρχίσει και να τρέχει.

Το παιχνίδι χαρίζει διασκέδαση και πολλά γέλια, αλλά και μια σειρά από διάφορα οφέλη. Ενεργοποιεί την ανάπτυξη του εγκεφάλου, εισάγει τα νήπια στη διαδικασία της επίλυσης προβλημάτων, τους επιτρέπει να αλληλεπιδρούν με άλλα άτομα και τα βοηθά να αναπτύξουν αίσθημα αυτοπεποίθησης. Λόγου χάρη, τα τουβλάκια και τα μαλακά παιχνίδια μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων λεπτής κινητικότητας και στον συντονισμό χεριών-ματιών.

Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να έχει πολλές ευκαιρίες για παιχνίδι. Οι ειδικοί συνιστούν τουλάχιστον μία με τρεις ώρες δραστηριότητας καθημερινά, που θα περιλαμβάνουν τόσο δομημένο όσο και μη δομημένο ή ελεύθερο παιχνίδι. Αυτό δεν χρειάζεται να γίνεται συνεχόμενα, επομένως οι μικροί κύκλοι παιχνιδιού κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι μια καλή επιλογή. Να θυμάσαι ότι αυτή είναι η ελάχιστη διάρκεια. Τα περισσότερα παιχνίδια μπορούν να γίνουν μέρος τόσο του δομημένου όσο και του μη δομημένου παιχνιδιού, ανάλογα με τον τρόπο που χρησιμοποιούνται.

Δομημένο παιχνίδι: Εσύ, ή κάποιος άλλος ενήλικας, αποφασίζεις τι παιχνίδι θα παίξει το παιδί ή με ποια αντικείμενα θα παίξει.

Πλεονεκτήματα: Η υποστήριξή σου επιτρέπει στο παιδί να κάνει πράγματα που δεν θα μπορούσε να κάνει μόνο του. Μαθαίνει από το παράδειγμά σου.

Παραδείγματα: τραγούδια που συνοδεύονται από κινήσεις, παιχνίδια αντιγραφής και παζλ, νηπιακά μαθήματα όπως μουσική, και, από το κατάλληλο αναπτυξιακό επίπεδο και μετά, ομαδικά παιχνίδια, όπως ποδόσφαιρο ή ενόργανη γυμναστική.

Ελεύθερο παιχνίδι: Το παιδί είναι αυτό που δημιουργεί τη βάση του μη δομημένου παιχνιδιού, ωστόσο μπορεί να χρειαστεί να αφήσεις μερικά παιχνίδια μπροστά του για να διαλέξει. Θα επινοήσει το παιχνίδι σταδιακά.

Πλεονεκτήματα: Επιτρέπει στο παιδί να εξερευνήσει, να φανταστεί και να γίνει δημιουργικό.

Παραδείγματα: παιχνίδι προσποίησης, μεταμφίεση, παιχνίδι στο νερό ή στην άμμο, παιχνίδι στην παιδική χαρά (τσουλήθρα, κούνια, τούνελ, σκαρφάλωμα κ.λπ.).

Όλες οι πρώτες φορές κατά τη διάρκεια του δεύτερου χρόνου

Κατά τη διάρκεια των πρώτων 12 μηνών της ζωής του, το μωρό σου μπορεί να τριπλασιάσει το βάρος που είχε όταν γεννήθηκε. Μέσα στον επόμενο χρόνο, η σωματική ανάπτυξη αρχίζει να επιβραδύνεται. Ενδεχομένως να βάλει μόνο 1,5-2,5kg (3-5lbs) από τα πρώτα μέχρι τα δεύτερα γενέθλιά του. Αν και το σώμα του αναπτύσσεται πιο αργά, ο εγκέφαλός του είναι απασχολημένος με την κατάκτηση νέων δεξιοτήτων, όπως το περπάτημα και η ομιλία.

Πρώτα βήματα: Εάν το παιδί σου δεν περπατά ακόμα, το πιθανότερο είναι ότι θα ξεκινήσει σύντομα. Τα πολυαγαπημένα από όλους τους γονείς πρώτα βήματα στην αρχή δεν θα είναι πολύ σταθερά, οπότε προετοιμάσου για μερικές πτώσεις και τούμπες. Σταδιακά θα αποκτήσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.

Πώς να το βοηθήσεις: Μόλις το παιδί αρχίσει να περπατάει, φρόντιζε να το ενθαρρύνεις να έρχεται μαζί σου όσο το δυνατόν περισσότερο. Θα σε κάνει να πηγαίνεις πιο αργά, αλλά είναι ένας ιδανικός τρόπος να γυμναστείτε και οι δύο. Τώρα που στέκεται πια στα πόδια του, μπορείτε να απολαύσετε πολλά κινητικά παιχνίδια παρέα.

Πρώτη «συζήτηση»: Ακόμα κι αν δεν έχει αρχίσει να απαντάει, το μωρό σου μπορεί να καταλάβει πολλά από όσα του λες. Θα μάθει το νόημα των λέξεων που ακούει από εσένα προτού ξεκινήσει να τις λέει. Το να ακολουθεί τις οδηγίες σου, βέβαια, είναι άλλο θέμα! Κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου, απολάμβανε να ακούει τη βρεφική ομιλία, αλλά τώρα έχει έρθει η ώρα να εξελιχθεί.

Πώς να το βοηθήσεις: Χρησιμοποίησε απλές λέξεις, μίλα αργά και επαναλάμβανε τις ίδιες φράσεις. Το μωρό αναπτύσσει τις γλωσσικές δεξιότητές του με βάση εσένα και τα άλλα άτομα που το φροντίζουν, επομένως φρόντισε να του μιλάς όσο το δυνατόν περισσότερο. Επαναλάμβανε λέξεις την ώρα του φαγητού, όπως «κι άλλο» ή «τέλος», ώστε να του μάθεις τα γλωσσικά εργαλεία που χρειάζεται για να σου πει ότι πεινάει ή έχει χορτάσει.

Πρώτη «μίμηση»: Είσαι το πρότυπο του παιδιού σου για όλα όσα λέει και κάνει.

Πώς να το βοηθήσεις: Χόρεψε, κουνήσου και απόλαυσε το θέαμα καθώς προσπαθεί να σε αντιγράψει. Κράτησε ψηλά το χέρι σου σε στυλ «κόλλα το» και μπορεί να προσπαθήσει να το χτυπήσει. Άρχισε να επαναλαμβάνεις μια λέξη ξανά και ξανά και μπορεί να ξεκινήσει να τη λέει. Αυτό μπορεί να έχει πολλή πλάκα — μόνο πρόσεχε με τις λέξεις ή χειρονομίες που δεν θα ήθελες να υιοθετήσει! 

Μην ανησυχείς εάν το παιδί σου δεν έχει ακόμα κατακτήσει αυτά τα ορόσημα — όλα τα μωρά είναι μοναδικά και αναπτύσσονται με τον δικό τους ρυθμό. Εάν ανησυχείς, συζήτησε με τον ιατρό σου.

Πηγές

Ertem IO, Krishnamurthy V, Mulaudzi MC, et al. Similarities and differences in child development from birth to age 3 years by sex and across four countries: a cross-sectional, observational study. Lancet Glob Health 2018, 6(3):e279-91.

Okely AD, Ghersi D, Hesketh KD, et al. A collaborative approach to adopting/adapting guidelines – The Australian 24-hour movement guidelines for the early years (birth to 5 years): an integration of physical activity, sedentary behavior, and sleep. BMC Public Health 2017, 17(Supple 5):869. doi: 10.1186/s12889-017-4867-6.

Shelov SP & Altmann TR (Eds.). (2009). American Academy of Pediatrics. The complete and authoritative guide Caring for your baby and young child birth to age 5 (5th ed.). USA: Bantam Books.

Society of Health and Physical Educators (SHAPE). Active start: A statement of physical activity guidelines for children from birth to age 5. 2nd ed. Reston, VA: SHAPE America, 2009. Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.shapeamerica.org/standards/guidelines/activestart.aspx (Πρόσβαση στις 8 Αυγούστου 2018)

Tremblay MS, Chaput J, Adamo KB, et al. Canadian 24-hour Movement Guidelines for the Early Years (0-4 years): An integration of physical activity, sedentary behaviour, and sleep. BMC Public Health 2017, 17 (Suppl 5):874 doi 10.1186/s12889-017-4859 -6.

https://pathways.org/growth-development/toddler/milestones/ (Πρόσβαση στις 8 Αυγούστου 2018)

https://pathways.org/topics-of-development/play/ (Πρόσβαση στις 8 Αυγούστου 2018)

https://pathways.org/watch/parents-guide-structured-vs-unstructured-play/ (Πρόσβαση στις 8 Αυγούστου 2018)

Τελευταία αναθεώρηση: Ιούλιος 2018